'Vaak te weinig bewijs voor algemene claims over gezonde leefstijl'

27-03-2017

"Veel algemene adviezen over een gezonde leefstijl worden gebaseerd op observationele studies, die echter geen bewijs leveren om betrouwbare claims voor ieder individu te kunnen maken." Dat zegt prof. dr. Thomas Unger tijdens zijn afscheidsrede vandaag bij Maastricht UMC+/ Universiteit Maastricht . Unger neemt tevens afscheid als directeur van het Maastrichtse onderzoeksinstituut CARIM, gespecialiseerd in onderzoek naar hart- en vaatziekten. Chemisch bioloog prof. dr. Tilman Hackeng neemt zijn functie per 1 april 2017 over.

br />

In de wetenschappelijke wereld is het niet ongebruikelijk om grote cohortstudies op te zetten. Dit zijn grote groepen mensen, waarbij een bepaald oorzaak/gevolg-verband wordt bestudeerd. Zoals bijvoorbeeld de relatie tussen de consumptie van zout en het ontstaan van hart- en vaatziekten. Via metingen in de loop van de jaren wordt gekeken welke mensen bijvoorbeeld een hartaandoening krijgen. "Als blijkt dat mensen die zes gram zout per dag binnenkrijgen de minste kans op hart- en vaatziekten lopen, dan staan de kranten over de hele wereld er een dag later vol mee", zegt Unger. "Aan deze studies kun je echter geen gefundeerd advies verbinden dat voor ieder individu opgaat."

Gepersonaliseerd advies
Om bij het zout-voorbeeld te blijven. Het advies voor inname van bijna zes gram per dag is in de Verenigde Staten jarenlang de richtlijn geweest voor de algemene bevolking. Verschillende studies lieten echter zien dat dit advies lang niet voor iedereen opgaat. Zo blijkt dat deze aanbevolen hoeveelheid alleen geldt voor mensen die al een hoge bloeddruk hebben en een te hoge dagelijkse zout-inname (zo'n 10 procent van de bevolking). Zes gram zout per dag zou voor veel mensen juist ongunstig zijn en te laag. Zo zijn er tal van voorbeelden aan te halen van algemene adviezen die zijn gebaseerd op observaties uit grote cohortstudies. "Deze gezondheidsclaims zijn niet te generaliseren", zegt Unger. "Daadwerkelijke effecten van voedingsmiddelen en leefstijl zijn complex en voor ieder individu kan dat effect anders zijn. Als ik toch één gezondheidsadvies mag geven: eet vooral gevarieerd en deel de porties door twee."

CARIM
De afscheidsrede van Unger is getiteld: 'Truth, Post-Truth and Disease Prevention in Times of Healthy Living'. Prof. dr. Thomas Unger is sinds 2012 wetenschappelijk directeur van onderzoeksinstituut CARIM van het Maastricht UMC+/Universiteit Maastricht. Vanaf 1 april 2017 zal hij worden opgevolgd door prof. dr. Tilman Hackeng.