Politieke partijen plannen hogere zorguitgaven
De collectieve zorguitgaven nemen toe door maatregelen die politieke partijen willen nemen na de verkiezingen, variërend van enkele miljoenen tot maar liefst 11 miljard euro. Dat blijkt uit de doorberekening van elf partijprogramma’s door het Centraal Planbureau (CPB).
Slechts 11 van de 28 partijen die aan de komende Tweede Kamerverkiezingen deelnemen lieten hun verkiezingsprogramma’s doorrekenen door het CBP: VVD, PvdA, SP, CDA, D66, GroenLinks, SGP, DENK, VNL (VoorNederland) en de Vrijzinnige Partij. Het CPB keek welk effect de voorgestelde maatregelen hebben op de economie, koopkracht, werkeloosheid en overheidsfinanciën in de periode 2018-2021. Wat zorg betreft zette de CPB op een rijtje tot welke collectieve kosten de voornemens leiden.
Wat opvalt is dat aan de zorgplannen van de SP, die in aanloop naar 15 maart veel aandacht trok met plannen voor een Nationaal Zorgfonds, het hoogste prijskaartje hangt. Het Planbureau gaat voor de berekeningen uit van een basisbedrag van 76,2 miljard euro dat er in 2021 aan zorg wordt uitgegeven. Acht van de elf bekeken partijplannen leiden tot een toename van de zorguitgaven, en bij de SP dus het meest met 11 miljard meer.
Een groot deel van die 11 miljard euro, zo’n 4 miljard euro, hangt samen met de wens van de SP om het eigen risico af te schaffen. Het uitbreiden van het basispakket met mondzorg, fysiotherapie en ggz-zorg draagt nog eens voor een vergelijkbaar bedrag bij. Ook de plannen van DENK (6,3 miljard), GroenLinks (4,7 miljard) en de PvdA (3,2 miljard) leiden tot een duidelijke stijging van de collectieve zorguitgaven, wat ook vooral samenhangt met hun wens om het eigen risico af te schaffen. Alleen de VVD, D66 en VNL komen uit op lagere zorguitgaven.
De plannen van diverse partijen om het eigen risico te verlagen, dragen eraan bij dat de koopkracht van gezinnen toeneemt. Het CPB merkt op dat een voorstel van de SP om tot een inkomensafhankelijke zorgpremie te komen, belangrijk bijdraagt om inkomensverschillen te verkleinen. Bij de VVD zullen door een voorgestelde verandering in de zorgtoeslag die verschillen juist toenemen. Veel van de lastenverlichting die GroenLinks bereikt, is een gevolg van de lagere zorgpremie die deze partij wil, aldus het CBP.
De werkgelegenheid in de zorg neemt bij de meeste partijen toe, maar niet bij de PvdA, D66, ChristenUnie en VNL. Deze maatregelen hebben in de meeste gevallen ook een positief effect op het bruto binnenlands product (bbp).
Wat opvalt is dat waar partijen bij de vorige verkiezingen meer bezuinigingsvoorstellen deden, ze nu juist meer geld willen uitgeven. Volgens CPB-directeur Laura van Geest is er deze verkiezingsronde sprake van forse onderlinge verschillen, waardoor er volgens haar ‘echt wat te kiezen valt’.