Onderzoek Avansstudent stelt pijnmeting bij gehandicapten ter discussie

08-02-2017

De meest gebruikte methode om te meten of mensen met een verstandelijke beperking pijn hebben werkt mogelijk niet goed genoeg. Dat concludeert Avansstudent Francesca Oosterhuis na een verkennend onderzoek. Juist als een cliƫnt geen pijn heeft kan de methode ten onrechte aangeven dat er wel sprake is van pijn, met overmedicatie als mogelijk gevolg.

br />

Francesca Oosterhuis benadrukt dat de resultaten van haar onderzoek niet voldoende zijn om definitieve conclusies te trekken over de pijnmeetmethode. Er namen 11 mensen deel aan haar onderzoek en dat is te weinig om uitsluitsel te geven. De analyse van Francesca is onderdeel van een breder onderzoek onder leiding van Anneke Boerlage, verpleegkundig onderzoeker aan het Erasmus MC-Sophia kinderziekenhuis. Dat onderzoek moet uiteindelijk uitsluitsel geven of de veelgebruikte Rotterdam Elderly Pain Observation Scale (REPOS) voor het meten van pijn bij mensen met een verstandelijke beperking.

Praktijkervaring aanleiding voor vraag
Tijdens haar studie HBO-Verpleegkunde bij Avans Hogeschool werkte Francesca bij een woonvoorziening van Stichting Prisma in Biezenmortel. Tijdens haar werk zag ze hoe lastig het is om in te schatten of verstandelijk beperkten pijn hebben. Daarom wilde ze haar afstudeeronderzoek daaraan wijden. Al snel bleek haar vraag perfect aan te sluiten op het al bestaande onderzoeksproject van Anneke Boerlage. Na overleg met haar kon Francesca haar onderzoek uitvoeren binnen het project bij het Erasmus MC-Sophia kinderziekenhuis.

Francesca: ”In Nederland wonen ongeveer 142.000 mensen met een verstandelijke beperking. Zij hebben 2 tot 5 keer meer gezondheidsproblemen dan mensen zonder een verstandelijke beperking. En die gezondheidsproblemen leiden vaak tot pijn. Vaak zijn deze mensen niet goed in staat zelf te vertellen dat ze pijn hebben. Dan moet je gaan werken met andere methoden. Maar de meest gebruikte methode – de REPOS – is binnen deze doelgroep nooit onderzocht op betrouwbaarheid en validiteit. Daarom wilde ik hier heel graag mee aan de slag.”

12 weken onderzoek
Francesca testte met de hulp van 11 cliënten of verschillende beoordelaars dezelfde conclusies trekken op basis van de REPOS. Ze filmde de cliënten in een normale situatie en in een situatie waarin te verwachten is dat de cliënten meer pijn ervaren. Bijvoorbeeld tijdens een medische behandeling. ”Ik ben heel blij dat de cliënten en hun familie wilden meewerken aan het onderzoek. Alleen dan kunnen we echt zorgen voor verbetering”, licht Francesca toe.

Vervolgens beoordeelden Francesca en een onafhankelijke beoordelaar de filmpjes om in te schatten of een cliënt pijn had. Ook liet Francesca de filmpjes beoordelen door verzorgers die de cliënt persoonlijk kennen. Op het moment dat de cliënten pijn hadden, kwamen de conclusies van de 3 beoordelaars overeen: de test liet duidelijk zien dat de cliënt pijn had. Maar in de normale situatie kwamen de 3 beoordelaars tot andere conclusies. Terwijl de een dacht dat er geen pijn was, oordeelde een ander dat er genoeg pijn was om medicatie toe te dienen. Dan leek de meetmethode dus niet goed genoeg te werken.

Vervolg
Het onderzoeksverslag van Francesca werd beoordeeld met een 8,9. Ze is in januari 2017 afgestudeerd bij Avans en heeft zich aangemeld voor een premaster Geneeskunde. Daarnaast werkt ze nog steeds bij Stichting Prisma. Francesca: ”Ik ben heel benieuwd of mijn conclusies ook terugkomen in het onderzoek van Anneke. Pas na de hele studie weten we zeker of deze meetmethode verschil maakt tussen pijn en geen pijn en dat we betrouwbare meetresultaten kunnen vaststellen. Ik heb wel gesuggereerd dat het goed kan zijn om al tijdens je opleiding te oefenen met REPOS. De methode is niet eenvoudig en zo kan het mogelijk veel beter werken.’