Maat wil klacht indienen tegen RTL

align="">Minister van Veiligheid en Justitie Ard van der Steur bood Maat gisteren zijn excuses aan. Dat deed hij na een gesprek met Maat en diens advocaat in een hotel in Utrecht. ‘Ik heb mij te veel door emoties laten leiden’, verklaarde de minister. Maat zegt vandaag: ‘Het gaat prima met me, maar het ging altijd al prima, ik ben niet zo gauw onder de indruk hoor.’ Hij is tevreden met de excuses, ‘maar het verhaal is nog niet klaar’.

Hij maakt zich er zorgen over dat het feitenrapport over zijn lezing over de identificatie van MH17-slachtoffers ondergesneeuwd is onder interpretaties en interpretaties van interpretaties. ‘Een oordeel hoort gebaseerd te zijn op de feiten en niet op vertaalslagen. Men is het bronmateriaal uit het oog verloren.’ In dat feitenrelaas van de politie stond dat de lezing was gehouden zoals gewoonlijk. Dit onthulde Maat afgelopen week door het rapport dat hij eigenhandig had overgeschreven te publiceren.
Daarnaast moet ‘de bron van alle ellende’ worden aangepakt, zegt Maat, ‘de huisvredebreuk die RTL heeft gepleegd op de universiteitsfaciliteiten in Maastricht.’ Maat: ‘Academische vrijheid houdt mede in dat in een collegezaal tussen docenten en studenten een vrije uitwisseling van gedachten is. En als dat niet meer kan, dan is er geen vrijheid meer in de collegezaal. Niemand durft meer iets te zeggen als je er rekening mee moet houden dat het wordt opgenomen en gepubliceerd.’

Maat vindt eigenlijk dat de Universiteit Maastricht een klacht zou moeten indienen. ‘Maar als die het erbij laat zitten ga ik actie ondernemen. De universiteiten moeten zelf de veiligheid van hun eigen toko veiligstellen. Ze moeten zeggen dat dit niet door de bocht kan. Maar zelfs Maastricht, waar dit gebeurd is, heeft niet publiekelijk gereageerd. De media breken bij hen in, maar ze durven niks terug te zeggen. Dan zal de andere kant steeds gretiger worden met z’n invasies. Alle universiteiten moeten een bordje bij de deur hangen: verboden voor onbevoegden.’ Volgens de Universiteit Maastricht zijn haar gebouwen openbaar en zijn er geen plannen om stappen te ondernemen.

Van der Steur verontschuldigde zich voor zijn oordeel dat het gebruik door Maat van forensisch beeldmateriaal ‘buitengewoon ongepast en onsmakelijk’ was. Maat ziet hierin een maatschappelijke tendens: ‘Mensen zijn meer dan vroeger bij rampen betrokken. En mensen zijn ambivalent als het om stoffelijke overschoten gaat. Men vindt het interessant en eng tegelijk. Afhankelijk van wat daar omheen gebeurt, wordt op impuls één van die twee paden ingeslagen. Alle medici zijn daaraan overgeleverd. Daarom is het ook belangrijk dat in een collegezaal vragen aan de orde komen als: hoe gaat u hiermee om, wat vindt u er zelf van? Dat moet in een collegezaal worden uitgewisseld. De studenten voelen aan dat het straks hun beurt is dat ze met leven en dood te maken krijgen.’

Maat heeft sinds zijn lezing op 9 april geen colleges of praatjes meer gegeven. Er staan er wel een aantal op de rol, maar het LTFO geeft geen toestemming om recent beeldmateriaal van identificaties te gebruiken. De minister verordonneerde dat alleen beeldmateriaal gebruikt mag worden als de nabestaanden toestemming hebben gegeven. ‘Dat betekent eigenlijk voor iedereen dat je in de snijdende vakken geen college meer kan geven.’ Er is nog niemand in mijn vak die een praatje gehouden heeft, het is natuurlijk nog heel vroeg, iedereen moet de weg nog vinden. Dat krijg je ervan als dit in het publieke domein komt.

De Tweede Kamer wil komende week het debat aangaan met de minister. Van der Steur heeft donderdagavond vlak voor de door de Tweede Kamer gestelde deadline antwoord gegeven op extra Kamervragen. Als reden voor het zwart maken van grote delen van het politierapport geeft Van der Steur: ‘Voor de politie is hierbij in het bijzonder van belang geweest dat openbaarmaking van ondersteunende getuigenverklaringen en persoonlijke beleidsopvattingen de verklarings- en meldingsbereidheid van medewerkers voor toekomstige interne onderzoeken op het spel zet. Daarmee komt de waarheidsvinding onder druk te staan.’ De politie is een instantie die dingen uitzoekt, maar niet een orgaan dat aan meningsvorming doet, reageert Maat. ‘Dan kan iedereen wel wat zeggen en dan is het nog beleid ook.’

Eva Nyst

Lees ook: