Digitalisering Pathologie UMCG biedt kwaliteitsverbetering weefselonderzoek

05-10-2018

De afdeling Pathologie van het UMCG heeft onlangs twee nieuwe coupescanners in gebruik genomen. Hiermee is het mogelijk microscoopglaasjes met daarop weefsel, dat is afgenomen bij de patiënt, te scannen. De digitale beelden hebben als voordeel dat zij een zeer gedetailleerd beeld van het weefsel geven en op afstand kunnen worden bekeken en gedeeld. Met deze nieuwe digitale techniek wordt de kwaliteit van weefselonderzoek voor patiënten nog beter. De digitalisering vergemakkelijkt ook grootschalig pathologisch onderzoek en -onderwijs. Met in totaal vier coupescanners is het UMCG nu in staat al het weefselonderzoek - zo’n 250.000 microscoopglaasjes per jaar - digitaal te verwerken.

br />Bij pathologisch onderzoek neemt de arts een stukje weefsel weg van een patiënt, bijvoorbeeld een stukje huid, knobbeltje of darmpoliep. De patholoog maakt er flinterdunne plakjes van die tussen twee glaasjes worden gelegd (coupes) en worden bekeken onder een microscoop. In het grootste deel van de onderzoeken gaat het om de vraag of er sprake is van kanker en welk type. Op basis van het pathologisch onderzoek bepaalt de arts vervolgens de behandeling.

Na beoordeling worden de coupes opgeslagen en dertig jaar bewaard. Geregeld worden opgeslagen coupes opgevraagd om opnieuw te beoordelen of te vergelijken met nieuwe coupes. De kwaliteit van de coupes vermindert in de loop van de bewaarperiode doordat de dekglaasjes stuk gaan of de coupes verbleken. Bovendien kost het opvragen en versturen van de coupes relatief veel tijd en neemt de opslag ervan veel ruimte in.

Meer gegevens
De patholoog kan met de digitale beelden op de computer de cellen tot 400 keer vergroten en met behulp van intelligente software meer gegevens uit de coupes te halen. Zo kunnen uitkomsten van pathologisch onderzoek nog nauwkeuriger worden bepaald. In de nabije toekomst kan de computer op basis van het digitale beeld met behulp van algoritmes alvast wat voorwerk voor de patholoog doen, bijvoorbeeld of het weefselpreparaat kankercellen bevat en welk type.

De digitale beelden zijn per coupe circa twee- tot vijfduizend keer groter dan een gemiddelde vakantiefoto gemaakt met een mobieltje. Om alle beelden van het UMCG veilig te kunnen bewaren is er minimaal 1.000 terabyte aan opslag per jaar nodig. De pathologieafdelingen in de regio werken samen om een gezamenlijk beveiligd netwerk voor lange termijn opslag van de digitale beelden te realiseren. De digitalisering maakt de samenwerking tussen pathologen in de regio eenvoudiger doordat zij de digitale beelden tijdens multidisciplinaire patiënt overleggen kunnen delen en op afstand (her)beoordelen, vooral als dit binnen één beveiligd netwerk kan plaatsvinden.

Pathologieonderwijs
De beveiligde opslag van de grote hoeveelheden digitale beelden biedt ook nieuwe mogelijkheden voor wetenschappelijk onderzoek (big data analyse). Het pathologieonderwijs kan op basis van de digitale coupes een impuls krijgen doordat bijzondere casus op kwalitatief hoogwaardig niveau beschikbaar blijven. Zo krijgen pathologen in opleiding hoogwaardige coupes en worden direct getraind in de nieuwste technologie, die de komende jaren voor een grote verandering in de pathologie zal gaan zorgen.